Gönül Görgülü

ANA DİLİMİZİN ÖNEMİ

E-Posta :

Yaşamımızda ana dilimizin ve dil eğitiminin önemli olduğu herkes tarafından bilinen bir gerçek. Dil eğitimine gereken önemin verilmesinin nedeni, bu eğitimin temel amacının kişilerin düşünme ve iletişim becerilerinin geliştirilmesini sağlamasıdır.

Bütün ülkelerin eğitim sistemlerinde dil eğitimine, özellikle ana dilin eğitimine çok önem verilir. Yetişmekte olanlara ana dilin çok iyi öğretilmesi için çalışılır. Çünkü , dil, sosyal yapının iç dokusunu oluşturur, kültürün temel öğesidir ve insanları birbirine yaklaştıran en güçlü araçtır. Dili yeterli düzeyde olanların ilişkileri de daha sağlıklıdır. Kendi dilini iyi bilmenin diğer önemli bir yararı ise yabancı dil öğrenmeyi kolaylaştırmasıdır.

Düşünceyi de biçimlendiren dil eğitiminin amaçlanan hedeflerini dinleme, konuşma, anlama ve yazma olarak sıralayabiliriz. Bu dört temel beceriyi gençlerimize kazandırmalı ve geliştirmeliyiz. Okullarda verilen ana dil dersi, bilgi kazandırma değil, beceri kazandırma dersidir.

İnsanlarımıza doğru konuşma, düzgün yazma, duygu ve düşüncelerini güzel bir biçimde anlatma becerisi kazandırma konularına titizlikle eğilmek zorundayız.

Ana dilin önemi konusunda hepimiz aynı fikirdeyiz, ama, acaba, bizler ana dilimiz olan Türkçeyi kullanırken gereken özeni ve bilinci gösteriyor muyuz? Yoksa, çevre, hava ve politika kirliliğinde olduğu gibi “ dil kirliliğinde “ de duyarsız mı kalıyoruz? Dil bilincinin eksikliğinin ve dildeki duyarsızlığın Türkçenin geleceği için ciddi tehlike arz ettiğinin farkında mıyız?

Günümüzde, Türkçemizin kullanımıyla ilgili hepimizin yakındığı hususlar vardır. Bu güncel sorunlara göz atarsak şöyle bir sıralama yapmak mümkündür;

a) özensizlik ve yanlış kullanım,

b) yabancı sözcük kullanma tutkusu,

c) yabancı dilde öğretim ile yabancı dil öğretimini karıştırmak,

d) sözcük ve terim üretimindeki yetersizlikler, e) Türkçenin bilim dili olmadığı görüşü, f) Türkçe öğretimindeki eksiklikler ve öğretmen faktörü.

Sözünü ettiğim bu sorunların her biri ayrı bir yazı konusu olduğu için burada sadece yabancı sözcük kullanımından bahsetmek istiyorum.

Günlük konuşmalarda, çoğu kişinin, basın – yayın organlarının da yaptığı gibi, Türkçe karşılıkları bulunsa bile yabancı sözcük kullanmaya çalışmalarının üzücü bir durum olduğu görüşündeyim. Güzelim “uzlaşma” yerine “konsensus”, “kontrol etme” yerine “çek etme” kelimelerini kullanmaları hemen aklıma geliveren iki örnek. Konuşmalarının arasına yabancı sözcük sıkıştırmayı marifet zanneden kişilerle siz de karşılaşıyorsunuzdur mutlaka. Hep merak etmişimdir; acaba bu insanlar, mahallelerindeki bakkalla, kasapla veya yabancı dil bilmeyen birisiyle de mi böyle konuşuyorlar..

Caddelerde bulunan birçok işyerine yabancı isimler verilmesini de anlamak zor. Birçok kişi, bu durumu zamana ayak uydurmak, turizmin koşulları gereği ve evrenselleşmek olarak savunabilir, ama cadde ve sokakların böylesine kültür emperyalizminin işgali altında olması arzu edilen bir durum değil.

Yabancı dil(ler) bilmenin önemi elbette yadsınamaz, ama anadilimize gereken önemi vermekle gençlerimizin Türkçeyi ikinci sınıf bir dil ve yetersiz bir iletişim aracı olarak görmelerini engellemek de bizlere düşen bir görev ..Bunun güzel bir örneğini Fransa’da görüyoruz. 1994 yılında çıkarılan “ Fransız dilinin kullanımına “ ilişkin yasada, “ Eğitim, sınavlar ve yarışmalar ile kamuya ya da özel sektöre ait eğitim kurumlarında yapılan tezler ve bilimsel çalışmalarda kullanılacak dil Fransızcadır.” ibaresinin yer aldığı bir madde vardır.

Akılcı bir yaklaşımla gerçekleştirilen ve yürürlükte olan bu uygulamadan alınacak çok ders var. Dileyelim, bizim ülkemizde de ana dilimize aynı duyarlılıkta yaklaşılır.